W samym sercu Jeleniej Góry, przy ulicy Podchorążych, przez ponad pół wieku działała instytucja, która odegrała ważną rolę nie tylko w wojskowym systemie obrony powietrznej Polski, ale i w historii miasta. Obecnie budynek po budynku teren jest sprzedawany deweloperom i przerabiany na mieszkania.
Oficerska Szkoła Radiotechniczna, a później Wyższa Oficerska Szkoła Radiotechniczna, była miejscem kształcenia kolejnych pokoleń specjalistów radiotechniki i radioelektroniki. Pamięć o tej niezwykłej uczelni wojskowej wciąż jest żywa.
Początki szkoły sięgają 14 maja 1952 roku, gdy na mocy rozkazu Ministra Obrony Narodowej powołano Oficerską Szkołę Radiotechniczną z siedzibą w Beniaminowie pod Warszawą.
Spod stolicy w Karkonosze..
Dowódcą jednostki wojskowej został podpułkownik Borys Ładocznikow. Mimo że to właśnie on organizował szkołę od podstaw, funkcji komendanta mu nie powierzono — instytucja ta była bezpośrednio podporządkowana dowódcy Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju, generałowi Sergiuszowi Sazanowowi.
Pierwszy okres działalności szkoły, od maja do października 1952 roku, skupiał się głównie na przygotowaniu zaplecza kadrowego i infrastrukturalnego dla przyszłych kandydatów, przy istotnym udziale radzieckich oficerów.
Po pierwszym dwuletnim okresie szkolenia 5 września 1954 roku odbyła się pierwsza w historii szkoły promocja absolwentów, byłych podchorążych z Oficerskiej Szkoły Łączności Radiowej w Zegrzu, którzy zdobyli w trakcie szkolenia odpowiednie kwalifikacje w zakresie budowy, eksploatacji i bojowego wykorzystania stacji radiolokacyjnych.
W 1955 roku zapadła decyzja o przeniesieniu szkoły do Jeleniej Góry. Władze wojskowe uznały, że miasto u stóp Karkonoszy oferuje lepsze warunki lokalowe i dostęp do nowoczesnej bazy szkoleniowej. Szkoła zajęła koszary po rozformowanej Oficerskiej Szkole Piechoty nr 2, a od 1 września 1955 roku zaczęła oficjalnie posługiwać się nazwą Oficerska Szkoła Radiotechniczna Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju. To w tym czasie rozwinięto cykl lotniczy oraz stworzono specjalizację związaną z obsługą sprzętu radiotechnicznego.
W październiku 1956 roku szkoła otrzymała sztandar ufundowany przez ministra Obrony Narodowej. W listopadzie 1956 roku nastąpiło włączenie szkoły do połączonych struktur Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju.
W 1969 szkołę przekształcono w Wyższą Oficerską Szkołę Radiotechniczną.
Pierwsza „wyższa” w Jeleniej Górze
Rok 1969 przyniósł kolejną ważną zmianę – szkoła zyskała status uczelni wyższej i przyjęła nazwę Wyższa Oficerska Szkoła Radiotechniczna (WOSR). Było to wydarzenie historyczne dla samego miasta Jelenia Góra, gdyż WOSR stała się pierwszą w jego dziejach szkołą wyższą.
Na przestrzeni lat szkoła kształciła nie tylko przyszłych oficerów wojsk radiotechnicznych, ale również rozwijała współpracę z innymi instytucjami wojskowymi i cywilnymi. W 1972 roku podporządkowano ją bezpośrednio dowódcy Wojsk Obrony Powietrznej Kraju, a w 1974 powołano Szkołę Oficerów Rezerwy, którą w 1981 roku przekształcono w Szkołę Podchorążych Rezerwy.
Ważnym momentem w rozwoju szkoły było uruchomienie w 1977 roku dwuletnich studiów inżynierskich dla absolwentów szkoły chorążych. Dzięki temu WOSR mogła jeszcze bardziej dostosować ofertę edukacyjną do zmieniających się realiów technicznych.
Na najwyższym poziomie
Górska lokalizacja zobowiązuje. Nauka w jeleniogórskiej szkole była prowadzona na najwyższym poziomie. W 1987 roku szkoła osiągnęła prestiżowe drugie miejsce w ogólnopolskim współzawodnictwie wyższych szkół oficerskich, co potwierdziło jej wysoką rangę w strukturach wojskowych.
Początkiem lat 90., wraz z przemianami w kraju i armii, rozpoczęto współpracę z Politechniką Wrocławską, uruchamiając wspólne studia na kierunku telekomunikacji.
Schyłek dawnej świetności
W 1994 roku doszło do kolejnej zmiany – na bazie dotychczasowej szkoły powołano Centrum Szkolenia Radioelektronicznego (CSR), którego zadaniem było szkolenie specjalistów w zakresie radiolokacji, automatyzacji dowodzenia, ubezpieczenia lotów, rozpoznania oraz walki radioelektronicznej. CSR przygotowywało kadry dla różnych rodzajów sił zbrojnych, a zwłaszcza dla Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej.
Centrum dysponowało nowoczesnym zapleczem dydaktycznym i sportowym – posiadało hale, strzelnice, stadion, basen, korty tenisowe i liczne sale wykładowe. 13 maja 1995 roku generał dywizji pilot Jerzy Gotowała, jako przedstawiciel Prezydenta RP, uroczyście wręczył szkole sztandar ufundowany przez Radę Miejską Jeleniej Góry.
Ostatnia promocja absolwentów WOSR miała miejsce 28 czerwca 1997 roku. Wkrótce potem nastąpiło ostateczne rozwiązanie szkoły, choć Centrum Szkolenia Radioelektronicznego działało jeszcze kilka lat. 31 grudnia 2003 roku, na mocy rozkazu dowódcy Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej, rozformowano także CSR, zamykając tym samym ponad pięć dekad historii szkolenia wojskowego w tych murach.
Dziś miejsce, gdzie przez lata szkolono oficerów, chorążych i specjalistów od radiolokacji, żyje nowym życiem. Ale pamięć o Oficerskiej Szkole Radiotechnicznej i jej wybitnych absolwentach, a także o roli, jaką odegrała w historii Jeleniej Góry i polskiej armii, wciąż budzi szacunek. To kawałek lokalnej i wojskowej historii, który zasługuje na zachowanie i przypominanie kolejnym pokoleniom.
Kluczowe daty
1952 - Utworzenie Oficerskiej Szkoły Radiotechnicznej w Beniaminowie
1955 - Przeniesienie do Jeleniej Góry
1969 - Utworzenie WOSR (Wyższa Oficerska Szkoła Radiotechniczna)
1972–1981 -Działalność edukacyjna i rezerwistów (Szkoła Oficerów i Podchorążych Rezerwy)
1977–1991 - Rozwój kształcenia: studia inżynierskie, współpraca z Politechniką Wrocławską
1994 - Przekształcenie w Centrum Szkolenia Radioelektronicznego (CSR)
1997 - Ostatnia promocja, zakończenie WOSR
2004 - Rozformowanie CSR
