Jelenia Góra: Wieczór z twórczością Maxa Marschalka

W programie spotkania ze sztuką, kończącego II Przegląd Monodramów i Małych Form Teatralnych monoKARK'2020 znalazły się: jednoaktowa opera „Elf” oraz melodram „Dla Hanusi” G. Hauptmanna (w tłumaczeniu Marii Konopnickiej). W obu przedstawieniach wystąpili: Małgorzata Przybysz (mezzosopran), Mikołaj Bońkowski (bass), Christian Bild (tenor), Eleni Ioannidou (sopran oraz reżyseria), Mateusz Sławikowski (fortepian). Kostiumy przygotowała Anna Utko.

Tytułowy Elf z opery Maxa Marschalka to bajeczna postać podobna do goblinów z ludowych opowieści ze skandynawskiego obszaru kulturowego. W sagach pojawia się jako łagodna (lub złośliwa), kobieca (lub męska) mityczna istota, która w zależności od okoliczności geograficznych i historycznych była czasami opisywana jako duch naturalny, czasami jako duch domowy, a czasami jako demon. Niektórzy porównują elfy do polnych duchów, które kontrolują wiatry. Często pojawiały się w określone dni, takie jak dzień św. Jana czy Piotra i Pawła (niedziela Świętej Trójcy).

„Hanusia” to jeden z najważniejszych dramatów Gerharta Hauptmanna, którego premiera odbyła się w 1893 roku. Został przetłumaczony na język polski przez Marię Konopnicką i wystawiony w Polsce w 1899 roku. Hannele to mała dziewczynka, która w wyniku znęcania się przez ojca alkoholika rzuca się w mroźną zimę do stawu. Zostaje uratowana przez rolników ze wsi i jej nauczyciela, ale zachoruje i ostatecznie umiera. Spektakl jest pożegnaniem dziewczyny z ziemią.

Max Marschalk (ur. 7 kwietnia 1863 w Berlinie, zm. 24 sierpnia 1940 w Pobierowie) był kompozytorem, krytykiem muzycznym i wydawcą. Uczęszczał do Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie, a od 1885 pracował jako krytyk muzyczny. Był także nauczycielem śpiewu, a do 1934 r. dyrektorem wydawnictwa muzycznego Dreililien, w którym opublikował nie tylko kilka własnych utworów i piosenek, m.in. muzykę do sztuk Gerharta Hauptmanna, ale także muzykę wielu kompozytorów przełomu wieków, m.in. Gustava Mahlera. Kompozytorzy ze Śląska, m.in. Anna Teichmüller z kręgu artystów z Karkonoszy, publikowali również swoje utwory w „Dreililien Verlag”. Oprócz muzyki do „Hannele”, „Sunken Bell” lub „Pipa dances!” i „Schluck und Jauch” Gerharta Hauptmanna napisał opery („Das Wichtelchen”), romantyczną piosenkę „Aukassin und Nikolete”, liczne pieśni i muzykę symfoniczną („Eine Nachtmusik: für large orchestra” op. 32). Wśród jego uczniów była mezzosopranistka Margarete Klose.