Polub Jelonkę:
Czytaj także: Wałbrzych Świdnica
Sobota, 5 lipca
Imieniny: Antoniego, Karoliny, Marii
Czytających: 7137
Zalogowanych: 29
Niezalogowany
Rejestracja | Zaloguj

Jelenia Góra: Kupieckie gmerki

Poniedziałek, 29 sierpnia 2022, 11:20
Aktualizacja: 11:22
Autor: Stanisław Firszt
Jelenia Góra: Kupieckie gmerki
Fot. Archiwum S. Firszta
Wspaniały „złoty wiek” rozwoju Jeleniej góry (Hirschberg) nastąpił na przełomie XVII i XVIII wieku. Stało się to po tragicznych wydarzeniach z czasów wojny trzydziestoletniej (1618-1648), kiedy to miasto niemal się wyludniło i upadło. Już 10 lat po wojnie powstał Cech Obywateli i Kupców, sygnujący się pieczęcią z przedstawieniem galeonu, co miało symbolizować zamorski handel woalami, który właśnie zaczął się rozwijać.

W 1675 roku cech ten przekształcił się w Konfederację Kupiecką. Ten związek kupców i ich działania związane z produkcją i eksportem lnianych woali spowodował szybkie bogacenie się kilku kupieckich rodzin w mieście. Korzystało z tego całe miasto bowiem bogacący się mieszczanie budowali wspaniałe kamienice i rezydencje podmiejskie, a także fundowali obiekty ogólnodostępne i tworzyli fundacje wspierające kościoły, przytułki, szkoły itd.

Wśród przedstawicieli najbogatszych rodzin kupieckich Jeleniej Góry tamtych czasów byli: Baumgartenowie, Glafeyowie, Mentzlowie, Ihlowie, Buchsowie, Geyerowie, Glognerowie Kühnowie, Winklerowie, Tietzowie, Trallesowie czy Ullmannowiesch.

Wszyscy oni byli producentami woali (zwano ich „panami woali”). Dla ułatwienia czyj jest dany produkt i z kim prowadzą rozmowy kontrahenci, kupcy tworzyli własne symbole rozpoznawalno-własnościowe. Początkowo były to proste znaki kreskowe, do których z czasem wmontowywano wyobrażenia monogramowe, nawiązujące do ich nazwisk. Najbardziej rozbudowane znaki kupieckie miały przedstawienia obrazkowe (roślinne, figuralne, itp.).

Znaki takie umieszczano także na umowach, w testamentach, aktach cechowych, różnych innych dokumentach, na ekslibrisach, oraz godłach napieczętnych. Kupcy dbali o to aby ich znaki rozpoznawalne znalazły się na ich kamienicach i innych obiektach które wznieśli, także na grobowcach.

Znaki kupieckie, mieszczańskie, rzemieślnicze zwane gmerkami (z niem. Gemerk), pojawiły się już w średniowieczu. Początkowo stosowali je np. garncarze (na dnach naczyń), złotnicy, kowale, płatnerze. Te pierwsze gmerki były bardzo proste z czasem ulegały wzbogaceniu.

Gmerki mieszczańskie, w tym kupieckie, były także swego rodzaju odpowiedzią na herby szlachty, której przedstawiciele coraz częściej od XVI, wieku zaczęli osiedlać się w miastach. Gmerki kupieckie oceniano nieco niżej w porównaniu z herbami szlacheckimi, dlatego wielu wzbogacających się kupców zabiegało o pozyskanie szlachectwa i otrzymanie herbu. Tak zrobili najbogatsi kupcy jeleniogórscy t.j. Mentzlowie, Köhlerowie, Thomannowie, Sparrowie, Gottfriedowie.

W dużych miastach, także na terenie Polski, w ratuszach znajdują się wyeksponowane gmerki najbogatszych kupców, którzy tworzyli dobrobyt i pomyślność tych ośrodków. Gmerki jeleniogórskich kupców możemy znaleźć na kaplicach grobowych przy Kościele Łaski w Jeleniej Górze (można je tam odszukać).

Twoja reakcja na artykuł?

6
86%
Cieszy
0
0%
Hahaha
1
14%
Nudzi
0
0%
Smuci
0
0%
Złości
0
0%
Przeraża

Ogłoszenia

Czytaj również

Sonda

Czy lokalne "kasyna" i gry hazardowe powinny być dozwolone bez koncesji?

Oddanych
głosów
556
Oczywiście, gra tylko ten kto chce
27%
Tak, jednak do pewnej kwoty - na niektórych działa to jak narkotyk
11%
Hazard powinien zostać całkowicie zakazany
49%
Nic nie trzeba zmieniać w przepisach
13%
 
Głos ulicy
Nie "siedzimy" na telefonach
 
Warto wiedzieć
Dziś dzięki systemowi zmieniają świat
Rozmowy Jelonki
Strzelania będą tylko raz w tygodniu
 
112
Wypadek w Rybnicy – efekt domina
 
112
Po alkoholu spowodował wypadek na Wolności
 
Kultura
Jelenia Góra i Karkonosze na 1 miejscu w Polsce!
 
Karkonosze
W Szklarskiej Porębie nie ma żadnych zakazów
Copyright © 2002-2025 Highlander's Group