Bal. Irène Némirovsky
„Bal” to miniatura literacka niezwykle ciekawej i ciągle za mało u nas znanej pisarki. Nie dane było jej rozwinąć skrzydeł. Ślad urywa się w Auschwitz, gdzie – według oficjalnych dokumentów - zmarła na tyfus, nie dożywszy nawet czterdziestu lat. Pochodziła z Kijowa, skąd jej rodzina wyemigrowała po wybuchu rewolucji rosyjskiej. Osiedlili się we Francji, a wkrótce świetnie wykształcona Irène zaczęła odnosić sukcesy literackie. Wojnę przeżyły tylko jej córki: Denise i Elizabeth, którym cudem udało się przechować papiery matki. Wśród nich rękopis „Francuskiej suity”, powieści okrzykniętej mianem arcydzieła, zdobywczyni nagrody Renaudot, po raz pierwszy w historii przyznanej nieżyjącemu autorowi. „Bal” powstał w 1930 roku. Rok później ukazał się w Polsce, obecne wydanie, w niezmienionym tłumaczeniu, jest pierwszym po ponad dziewięćdziesięciu latach. Pierwsze wrażenie: lekka, niezobowiązująca do większych przemyśleń lektura na niedługi wieczór. A nazajutrz nie mogłam wyjść z podziwu, jak to możliwe, żeby w tak krótkim opowiadaniu, przy zastosowaniu prostej i komunikatywnej formy dało się zawrzeć tyle treści, przekazać emocje bohaterów, pozostawiając jednocześnie pewne sprawy w zawieszeniu, zrobić miejsce na niedopowiedzenia, aby na koniec skonsternowany czytelnik nie był w stanie określić, po której stronie ulokowała się jego sympatia. To się chyba da określić jednym słowem: talent. Zapraszam do międzywojennego Paryża, przed nami kilka dni z życia państwa Kampfów i ich córki Antolki. Trwają przygotowania do balu, od którego tak dużo zależy. Jak się udał? Podobno jest to ważna lektura dla Eleny Ferrante. Nie dziwię się. Książka dostępna w zbiorach książnicy Karkonoskiej. (KH)
Jak przetrwać… Kobiety w dawnej Polsce. Karol Ossowski
Popularno-naukowe opracowanie Karola Ossowskiego kompleksowo przybliża życie kobiet w średniowiecznej i nowożytnej Polsce. Opisuje wszystkie ówczesne warstwy społeczne i kolejne etapy życia zarówno na wsi jak i w mieście. Przystępny i bardzo obrazowy język sprawia, że przy użyciu wyobraźni stajemy obok bohaterek książek, by towarzyszyć im w codziennym życiu od narodzin aż po śmierć. Czy było to życie łatwe? Autor książk twierdzi, że „z całą pewnością peerelowska Kobieta Pracująca bez większych problemów odnalazłaby się w średniowiecznej czy nowożytnej Polsce”. Ja nie mam takiej pewności, warunki higieniczne, dieta, poziom medycyny, zabezpieczenie społeczne, czy chociażby ubiór i wyposażenie domów, które szczegółowo zostały w książce opisane, nie pozwalają mi podzielać zdania autora. Co jednak zaskakuje w publikacji to to, że, jeśli liczyć licznym źródłom, na które powołuje się autor, kobiety nie zawsze były słabą płcią. Mimo niesprzyjających okoliczności bywały i takie, które zdobywały majątki, realizowały swoje marzenia, czy wchodziły na drogę męskich spraw bez kompleksów. Ubogie wieśniaczki, służebne, patrycjuszki, mieszczki, prostytutki, mniszki, bezdomne żebraczki, rzemieślniczki, karczmarki, handlarki, morderczynie i złodziejki, zwykłe kobiety są bohaterkami opowieści o życiu i jego rozterkach, o radzeniu sobie i o porażkach, o hobby, modzie, zwyczajach, wierze, zabobonach, grzechu, seksie, zabawie i tragedii, o plusach i minusach obecnych niezmiennie w naszym życiu. Lektura obowiązkowa dla miłośników powieści historycznych i tych, którzy chcą z bliska poznać rzeczywistość sprzed wieków, tę która dzieje się obok wielkich dziejowych wydarzeń i nosi na sobie suknię. Książka dostępna w zbiorach Książnicy Karkonoskiej. (JJ)
Rękawiczka. Ukraińska bajka ludowa. Ilustracje Romana Romanyszyn, Andrij Łesiw
Tradycyjna bajka ludowa w opracowaniu dla najmłodszych. Książka wyróżniona na Międzynarodowym Bienalle Ilustracji, wpisana na Listę Białych Kruków,- katalog najlepszych książek dziecięcych na świecie. Ukraińska Książka Roku 2011 opowiada o tym, że dla każdego znajdzie się miejsce, nawet w zgubionej w lesie przez dziadka rękawiczce. Mało tego, mieszkańcy tej rękawiczki mogą być zupełnie różni, nie przeszkadza to by stwierdzić, że jakoś się pomieszczą. Chcę wierzyć, że dzieci wychowywane przez takie bajki, wierzące w takie metafory, wolne od uprzedzeń i zachłanności stworzą świat bez wojen. Literatura i wyobraźnia mają siłę zmieniać wszystko, czytajcie z dziećmi. Książka dostępna w zbiorach Książnicy Karkonoskiej. (JJ)
