Wyspy odzyskane. Wolin i nieznany archipelag. Piotr Oleksy
To jedna z lepszych książek z serii Sulina wydawnictwa Czarne i niekwestionowana w tym zasługa autora. Taki efekt daje połączenie warsztatu historyka, reportera i znajomości terenu od przysłowiowej podszewki – Piotr Oleksy pochodzi z Lubina na wyspie Wolin i najzwyczajniej w świecie kocha to miejsce. Ale po kolei. Geografia. Czy wiedzieliście, że z ponad czterdziestu wysp leżących u ujścia Odry do Bałtyku, zamieszkałe są tylko Wolin, Uznam, Karsibór i Chrząszczewska? Pozostałe (niektóre o przeuroczych nazwach) stanowią ostoję zwierzyny, głównie ptaków? Historia. Najkrócej mówiąc: dramatyczna, szczególnie dotyczy to okresu, który z naszego punktu widzenia można nazwać latami zero. Druga wojna dobiega końca, na mocy porozumień poczdamskich Wolin i część wyspy Uznam zostają przyznane Polsce, czyli tłumacząc na język ludzki - jedni muszą wyjechać, inni znaleźć tu nowe miejsce do życia, ale jak ci drudzy mają się tu odnaleźć? Jeżeli w ich dawnym życiu była jakaś rzeka, to co najwyżej siedzieli na jej brzegu, a tu mają żyć z rybołówstwa? Tyle że to i tak będzie później, na razie muszą przeżyć na pasie ziemi wyjętej spod prawa. Po lekturze tej książki rozumiem, dlaczego ten teren zyskał miano „Polskiego Dzikiego Zachodu”. Wszystko, co tu się działo, znamy już z innych relacji pionierów Ziem Odzyskanych, tylko trzeba to przemnożyć przez dziesięć i jeszcze bardziej rozciągnąć w czasie: szaber, napady, wszechobecna, samowolna Armia Czerwona i gwałty, gwałty, gwałty… Kobieta stara, młoda, dziewczynka, ładna, brzydka , Polka, Niemka, wdowa, panna, mężatka – żołdactwo nie przebiera, wszystkie traktowane są jako należna zdobycz wojenna. I syfilis w skali nie do wyobrażenia.
Jeżeli wierzyć legendom (albo plotkom) wyglądało to tak: „Wysoki, szczupły mężczyzna w szarym płaszczu podszedł do dworcowej kasy. – Poproszę bilet najdalej, jak się da – powiedział. Zaskoczona kasjerka musiała się przez chwilę zastanowić. – To będzie do Świnoujścia – odparła po chwili. – Dobrze, biorę”. W ten sposób (podobno) Warszawę opuścił ówczesny jej idol, przywódca robotników z Października 1956 roku Lechosław Goździk. Upajał się wolnością i prawem do samostanowienia – czy odnalazł te wartości na Pomorzu? Warto sprawdzić. Książka dostępna w zbiorach Książnicy Karkonoskiej. (KH)
Szkoła bohaterek i bohaterów, czyli jak radzić sobie z życiem. Przemek Staroń
Rzadko sięgam do książek dla nastolatków, a już nigdy nie mam odwagi o nich pisać. Ten etap życia mam za sobą, ale doskonale pamiętam, że bycie nastolatkiem nie jest proste. Czas dojrzewania, odkrywania swojej tożsamości, budowania relacji i ogarniania uczuć jakie targają wchodzącym w dorosłych jest skomplikowany dla nich, jak i dla otoczenia. Jednocześnie jest to czas kluczowy, bo nastolatkowie stoją przed wieloma decyzjami, które mają wpływ na dalsze życie. Pułapki dorastania i zachowań w grupie odczarowuje Przemek Staroń, psycholog i aktywny nauczyciel, pomysłodawca Zakony Feniksa, profesor Snap, maniak LEGO i edukacji magicznej. Autor z olbrzymią lekkością i wiedzą korzysta w tekstów kultury obecnych w życiu nastolatków, książek, gier, seriali, filmów. To Harry Potter, Yoda, Jedenastka, Avengers, Kapitan Marvel, Frodo Baggins, Cudowny chłopak, Katniss Everdeen, bohaterowie „Stranger Things”, „Baśnioboru”, „Efektu motyla”, „Gwizdnych wojen”, „Służących”… i karty Dixit stanowią najważniejszy element narracji. To na ich przykładach opiera się poradnik psychologiczny. Intrygujące? Bardzo! Chociaż to nie czary mary ani manipulacja w przeszłości. To przejrzyście skonstruowana i bezpośrednio wyciągnięta dłoń dla tych, którzy mają kłopoty z akceptacją siebie lub innych, ze zrozumieniem emocji, obawiających się niepowodzeń, ukrywających swoje obawy i tożsamość, walczących z depresją, strachem, dla innych, dla schowanych i trudnych, dla zakochanych i dla stojących przed wyborem lub wyzwaniem i dla szukających ciekawej lektury. Nic złego się nie stanie rodzicom po przeczytaniu „Szkoły bohaterek i bohaterów”, podobnie bez obaw mogą podejść do niej wszyscy pracujący z ludźmi wchodzącymi w dorosłość. Ja książkę zaniosę mojej mamie, bo być może znów stała się nastolatką. Na pewno nie raz się uśmiechnie. Szerokiej drogi do szczęścia! Książka dostępna w zbiorach Książnicy Karkonoskiej. (JJ)
Mortynka – Barbara Cantini
„Mortynka nie była zwyczajną dziewczynką. Ale nie czuła się szczególnie inna. Co prawda jej skóra nie miała typowego dla dzieci różowego koloru. Była po prostu biała. A właściwie trupio biała, z zielonkawoszarym odcieniem”. Poznajcie dziewczynkę nieco inną niż pozostałe dzieci. Mieszka w Zrujnowanej Willi razem z ciotką Agonią i wiernym przyjacielem Smutasem – chartem białym (trudno powiedzieć czy jeszcze żywym), który całymi dniami dotrzymuje jej towarzystwa. Marzeniem Mortynki jest posiadanie przyjaciół w swoim wieku, z którymi mogłaby się bawić. Niestety nie wolno jej się nikomu pokazywać, bo ludzie mogliby się jej wystraszyć. Pewnego dnia jednak nadarza się świetna okazja, by wyjść do dzieci: święto Halloween! Mortynka nie musi się nawet przebierać… Ale co będzie, gdy dzieci odkryją, że Mortynka naprawdę tak wygląda? Przekonajcie się sami. Zapraszamy do lektury! Książka dostępna w zbiorach Książnicy Karkonoskiej. (AJ)
