Niedziela, 7 września 2025, 10:10 Autor: Z głową w chmurach
Dziś (7.09) popołudniem czeka nas w Polsce całkowite zaćmienie Księżyca! To jedno z najciekawszych zjawisk astronomicznych, które zaobserwujemy w tym roku. W Jeleniej Górze zaćmienie powinno być widoczne w godzinach 19.30-21.
Do zaćmienia dochodzi, gdy Księżyc, przemieszczając się wokół naszej planety, przechodzi dokładnie na linii Ziemia–Słońce. Wtedy przez kilka godzin przesuwa się przez cień Ziemi, co sprawia, że najpierw zaczyna stopniowo ciemnieć (zaćmienie półcieniowe i częściowe), a następnie przybiera krwistoczerwoną barwę (zaćmienie całkowite). Skąd ten kolor?
Jak podaje profil "Z głową w chmurach", w cieniu Ziemi nigdy nie jest idealnie ciemno. Gdyby dziś wieczorem stanąć na powierzchni Księżyca, możnaby zobaczyć na niebie Ziemię zasłaniającą Słońce.
Wokół naszej planety dostrzegalny byłby subtelny, czerwony pierścień – to atmosfera Ziemi podświetlona od tyłu. To ten sam efekt, który widzimy podczas wschodu czy zachodu Słońca: warstwy atmosfery rozpraszają światło niebieskie i zielone, a przepuszczają głównie czerwień.
1000 zachodów słońca na raz
To właśnie suma „tysięcy zachodów Słońca” sprawia, że atmosfera Ziemi delikatnie podświetla tarczę Księżyca, nadając jej charakterystyczny kolor i obrazowy przydomek: Krwawy Księżyc.
🗺️ Całość zjawiska – od początku do końca – zobaczą mieszkańcy niemal całej Azji, wschodniego wybrzeża Afryki i zachodniej Australii. W jego zasięgu znajdzie się też część Antarktydy.
🇵🇱 W Polsce zobaczymy sporą część zaćmienia, ale nie całą.
Nad Wisłą Księżyc wzejdzie już częściowo zaćmiony, a chwilę później rozpocznie się faza całkowita. Potrwa do godz. 21.
Zaćmienie w Jeleniej Górze
Najwcześniej zobaczą Księżyc mieszkańcy wschodu kraju (Hrubieszów – 18:56), a najpóźniej zachodu (Świnoujście – 19:35). Godziny te pokrywają się z zachodem Słońca. Na tle jasnego nieba głęboko częściowo zaćmiony Księżyc będzie bardzo słabo widoczny.
Harmonogram zaćmienia w Jeleniej Górze:
Księżyc stanie się ciemny i czerwony. Jego dostrzeżenie na wciąż jasnym niebie będzie trudne – pomocna może być lornetka lub teleskop. Łatwiej będą mieli obserwatorzy na wschodzie kraju, gdzie niebo szybciej zrobi się ciemniejsze.
Księżyc najgłębiej w cieniu Ziemi, w centrum kraju około 9° nad wschodnim horyzontem. Około 20:40 warunki do obserwacji będą najlepsze – to idealny czas na zdjęcia!
19:30 – Początek zaćmienia całkowitego
20:11 – Maksimum zaćmienia!
20:52 – Koniec fazy całkowitej, początek fazy częściowej.
21-23 - kolejne fazy Księżyca. Koniec czerwonego spektaklu ok. godz. 23.
Jak obserwować zaćmienie?
To jedno z najłatwiejszych do obserwacji zjawisk – nie potrzeba żadnego specjalistycznego sprzętu. Wystarczy znaleźć miejsce z odsłoniętym widokiem na wschodni i południowo-wschodni horyzont. Z dala od miejskich świateł widok „krwawego Księżyca” będzie zdecydowanie najpiękniejszy.
UWAGA: Pamiętajcie, że drzewa czy budynki mogą zasłonić Wam Księżyc w pierwszych minutach zjawiska. Znajdźcie miejsce z całkowicie odsłoniętym horyzontem 🏡
Lornetka czy niewielki teleskop wzbogacą obserwacje – pokażą subtelne szczegóły księżycowej tarczy w różnych odcieniach czerwieni.
Czym robić zdjęcia?
📷 Do zdjęć przyda się teleobiektyw lub teleskop o dłuższej ogniskowej. Świetnie sprawdzą się popularne newtony 8” lub 10” (np. SkyWatcher czy GSO). Na upartego możecie przy ich pomocy robić zdjęcia nawet smartfonem przyłożonym do okularu.
Na co zwrócić uwagę podczas zaćmienia?
Najbardziej spektakularne będą zmiany jasności nieba. Na początku fazy całkowitej Księżyc będzie bardzo ciemny, a zmierzch dopiero ustępował – jego odnalezienie może być zaskakująco trudne.
Im bliżej godziny 20:45, tym ciemniejsze stanie się niebo – wtedy zobaczymy najpiękniejszy moment: głęboko czerwony Księżyc otoczony setkami gwiazd.
Chwilę później, od 20:52, Księżyc zacznie wychodzić z cienia i szybko pojaśnieje, rozświetlając niebo i przyćmiewając większość gwiazd. To unikalne doświadczenie – w ciągu jednej godziny zobaczyć, jak nocne niebo najpierw ciemnieje, a potem gwałtownie się rozjaśnia. To idealny moment na timelapse!
A co z pogodą?
Nie jest idealnie, ale mogło być gorzej. Najlepsze warunki prognozowane są dla zachodniej Polski (w tym dla Jeleniej Góry). W centrum i na wschodzie zachmurzenie może sięgać 50–80%, głównie w formie chmur niskich i średnich. Mazury i Podlasie mogą zmagać się z deszczem, a nawet burzami.
W niedzielę od 19:00 na profilu Z głową w gwiazdach oraz na kanale o tej nazwie na YouTube będzie można zobaczyć transmisję LIVE tego zjawiska.
