Obowiązek wprowadzenia dostępności i debarieryzacji obiektów wynika z zasad opublikowanych 31.03 br w oparciu o ustawę o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. W każdym z takich obiektów musi być powołany koordynator do spraw dostępności, a od 6.09 br wprowadzono instytucję skargi obywatelskiej na niedostępność, składaną do PFRON jako do operatora funduszu. Skarga może powodować również dotkliwe kary finansowe! To właściwie jedyne takie rozwiązanie w Europie - mówi Stanisław Marek z Fundacji Instytut Rewalidacji - które tak kompleksowo podchodzi do sprawy dostosowania obiektów do potrzeb niepełnosprawnych obywateli, w tym oczywiście seniorów, których wg szacunku w Europie jest 80 mln, w Polsce ok 5 mln, na Dolnym Śląsku ok 400 tys. a w Jeleniej Górze 14-18 tys. - biorąc oczywiście pod uwagę, że wielu seniorów posiada niepełnosprawność biologiczną nigdy nie orzeczoną. Zespół audytorów i ekspertów NSZZ Solidarność i KSON liczy 30 osób przygotowanych zawodowo i nadal kształcących się, które do dnia dzisiejszego przeprowadziły na terenie województw: śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego ponad 70 wizytacji zakończonych audytami, z których wynika obecny stan przeglądanych budynku a także zalecenia, jakie zarządca powinien zrealizować, chcąc dostosować “swój obiekt” do wymogów ustawy.
Temu służy - mówi koordynator projektu Przemysław Gudaniec - 95 punktowa “matryca” będąca zestawieniem poszczególnych funkcji budynków ze stanem rzeczywistym w odniesieniu do występujących barier architektonicznych, informacyjno-komunikacyjnych i cyfrowych. Oczywiście najbardziej dotkliwe są bariery architektoniczne i dotyczą one ok 80 proc monitorowanych obiektów, w tym obiektów zabytkowych będących pod opieką konserwatorską. Coraz częściej co trzeba podkreślić - mówi koordynator - zauważamy dużą elastyczność w podejściu do debarieryzacji służb konserwatorskich, co owocuje coraz większą ilością wind także w zabytkowych budynkach urzędów miast, gmin i powiatów. Ważnym elementem rządowego projektu Dostępność plus jest nie tylko konieczność zidentyfikowania barier, ale również przeznaczenie na ich usuwanie środków finansowych, w wysokości ponad 20 mld zł do końca 2027 roku. Między innymi mogą z nich korzystać jednostki samorządu terytorialnego a w roku br przeznaczono te środki również na “mieszkaniówkę”, wydając na ten cel kilka mld zł w skali kraju. Ze środków tych są finansowane m.in przebudowy szybów wind osobowych w wieżowcach do poziomu przyziemia, oraz dobudowywanie wind do niektórych starych obiektów mieszkaniowych. Stan dostępności obiektów w kotlinie jeleniogórskiej nie odbiega od powyższych ustaleń, ale coraz częściej w urzędach miejskich i gminnych dostrzega się potrzebę możliwości wykorzystania środków finansowych z funduszu dostępności dla poprawy funkcjonalności obiektów użyteczności publicznej.
W KSON i NSZZ Solidarność można dowiedzieć się szczegółów dotyczących programu Dostępność Plus i skarg na brak dostępności. Pierwsze interwencje mieszkańców już wpływają i na szczęście nie dotyczą one np braku ruchomego chodnika na Chojnik, ale rzeczywiście realnych utrudnień, szczególnie w gminach.
Również Karkonoska Agencja Rozwoju Regionalnego przy współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego jest operatorem bardzo atrakcyjnych, częściowo umarzanych pożyczek na usuwanie barier.
