Jelenia Góra: A jednak się stało!

Uczestnicy tej wspaniałej imprezy dowiedzieli się już, że w Jagniątkowie koło Jeleniej Góry 6 czerwca zmarł 82. letni Gerhart Hauptmann, o którym środowiska niemieckie mówiły: „że jeśli ten stary człowiek mieszka jeszcze w swoim domu, Śląsk nie jest stracony dla Niemiec”. Śmierć noblisty rozwiązywała tę sprawę.

Zaraz po tym fakcie do Jagniątkowa przybyła z Berlina delegacja Kulturbundu z poetą i późniejszym ministrem kultury NRD Johannesem R. Becherem, która wywiozła zwłoki pisarza na bałtycką wyspę Hidensee, gdzie Hauptmann miał niewielki domek i tam odbył się uroczysty pogrzeb. Mówiono, że Hauptmann przez swoja twórczość i pochodzenie był związany ze Śląskiem, a jego śmierć spowoduje zniknięcie niemieckiego akcentu na tych ziemiach.

Polskie władze nie chciały, aby w domu Hauptmanna w Jagniątkowie powstało coś w rodzaju sanktuarium, nie mówiąc o wymuszonym przez sąsiadów zza Nysy utworzenie w przyszłości muzeum biograficznego. Dlatego ówczesne Ministerstwo Kultury postanowiło dom Hauptmanna ofiarować Leopoldowi Staffowi, ale pisarz go nie przyjął. Stwierdził bowiem, że nie posiada możliwości finansowych i nie będzie w stanie utrzymać tak wielkiego obiektu.

Władze zdecydowały dość szybko, aby willę Hauptmanna przeznaczyć na dom dla dzieci warszawskich, tak strasznie doświadczonych wojną. Stąd później nazwa tego obiektu „Warszawianka”. Stwierdzono, że freski w holu obiektu autorstwa Johannesa Avenariusa, w bajecznym kolorycie będą podobały się dzieciom.

„Warszawianka” funkcjonowała do 1997 r., kiedy to wrocławska mniejszość niemiecka wystąpiła o obiekt, aby utworzyć w nim dom dla swojej działalności kulturalnej. Pomysłodawcami byli Lothar Herbst i Jacek Weksler. W końcu, dzięki interwencji Muzeum Okręgowego w Jeleniej Górze, w obiekcie utworzono polskie muzeum samorządu Jeleniej Góry, które od 2005 roku funkcjonuje jako Muzeum Miejskie Dom Gerharta Hauptmanna.